Pędzle to „must have” każdego artysty i hobbysty! Wszędzie tam gdzie są farby, media, werniksy lub kleje potrzebny jest pędzel. Jednak idąc do sklepu plastycznego można popaść w konsternację, ponieważ rodzajów pędzli jest nieskończona ilość. Jak w tej sytuacji dobrać pędzel odpowiedni dla siebie i swoich potrzeb?

Oto kilka wskazówek, które mogą nam ułatwić wybór.

Pędzle, dla uproszczenia, możemy podzielić według kilku prostych kryteriów, ze względu na:

1. rodzaj włosia,
2. kształt włosia,
3. długość trzonka,
4. rodzaj obsadki (skuwki).

W tym artykule skupimy się na podziale ze względu na RODZAJ WŁOSIA.

Obecnie na rynku znajdziemy bardzo dużo pędzli, czasem nawet biorąc w sklepie konkretny pędzel do ręki nie mamy pojęcia czy jest on syntetyczny czy naturalny. Najnowsze technologie produkcji potrafią stworzyć włosie syntetyczne tak delikatne i miękkie jak naturalne pędzle do akwareli.

Jednakże możemy „włosie” podzielić na:

• Syntetyczne – wykonane najczęściej z poliestru lub nylonu.

Pędzle syntetyczne świetnie się sprawdzą w zastosowaniu szkolnym, hobbystycznym i artystyczny. „Syntetyki” są najbardziej uniwersale, nadają się zarówno do takich technik jak decoupage, mix media, proste złocenia, modelarstwo, ale też do malowania na tkaniach, drewnie, gipsie, glinie, szkle i ceramice. Z powodzeniem mogą być stosowane w malarstwie akrylowym i olejnych, jak również do malowania temperami, gwaszami (plakatówkami), a nawet farbami akwarelowymi.

Włosie syntetyczne w pędzlach najczęściej produkowane jest z modyfikowanego włosia poliestrowego, jak Taklon (rudobrązowe włosie) oraz z syntetycznego nylonu jak np. Toray (białe włosie). Są też pędzle syntetyczne, które swą strukturą i chłonnością zbliżone są do naturalnego, miękkiego i delikatnego włosia wiewiórki, sobola czy szopa i wykorzystywanego np. w pracy z akwarelą.

• Naturalne – wykonane z naturalnego włosia zwierzęcego: szczecinowego, końskiego (kucyk - pony), koziego, czy też z wiewiórki, sobola, szopa itp.

Pędzle naturalne nie są tak uniwersalne jak syntetyki, ale mają również bardzo dużo zastosowań. W tym przypadku nie da się wskazać jednego typu pędzla do wszystkich technik, tutaj w zależności od giętkości i delikatności włosa będzie miał on zastosowanie w konkretnych technikach.

Szczecina jest sztywna i świetnie się sprawdza przy gęstych farbach, takich jak farby olejne, czy też gęste farby akrylowe (np. typu heavy), świetnie się nadają do past i gruntów. Co ciekawe pędzle szczecinowe dedykowanej są też dla małych dzieci. Przedszkolaki nie mają jeszcze precyzji malowania, mocno przyciskają narzędzia rysunkowe/malarskie do podłoża, a dzięki sztywności sprężystości włosia szczecinowego malowanie jest dużo łatwiejsze i przyjemniejsze, bo włosie nie wygina się.

Włosie końskie i kozie jest bardziej delikatne niż szczecina. Najczęściej stosowane jest w pędzlach do kaligrafii, ponieważ jest sprężyste, ale absorbuje dużo tuszu.

Sobol, wiewiórka, szop – to najdelikatniejszy rodzaj włosia używanego w pędzlach. Są to pędzle bardzo miękkie, wchłaniające dużo wody, dzięki czemu świetnie się sprawdzają w pracy z akwarelą.

• Gąbkowe – pędzle te zamiast włosia mają gąbkę.

Pędzle okrągłe są dobre np. do szablonów - poprzez metodę tapowania, farba bardzo ładnie i równo rozprowadza się po powierzchni. Pędzle gąbkowe płaskie są świetne do równego zamalowywania dużych powierzchni. Pędzle gąbko są też stosowane do postarzania za pomocą past i pudrów.

• Gumowe – wykonane z gumy lub silikonu.

Pędzle gumowe to specyficzne pędzle, które zazwyczaj są stosowane w modelarstwie do nakładania i/lub usuwania nadmiaru kleju. Świetnie się sprawdzą także w pracach dekoratorskich do tworzenia wszelkiego rodzaju napisów, reliefów i wzorków za pomocą pasty lub gęstej farby. Jest to również znakomite narzędzie rzeźbiarskie umożliwiacie modelowanie gliny czy modeliny, szczególnie jeśli potrzebna jest duża precyzja.

Jeśli po tym artykule nadal masz niedosyt wiedzy i nie możesz się zdecydować na wybór odpowiedniego pędzla, to zapraszamy do przeczytania kolejnego tekstu z cyklu „PĘDZLE – małe kompendium wiedzy”. W kolejnych postach omówimy, miedzy innymi, tematy dlaczego trzonki pędzli są niektóre długie a niektóre krótkie, a także jak kształt włosia może pomóc lub utrudnić malowanie.